A Industria Española

     O século XIX e o XX son séculos de cambio que enmárcanse dentro da revolución industrial que derivará no nacemento do capitalismo e na sociedade de clases dentro dun sistema político, o estado liberal. Este proceso de modernización cataterízase por unha serie de cambios a nivel económico; iníciase a revolución industrial, o capitalismo e a contrucción do ferrocarril, cambios xurídicos; os burgueses regularán a liberdade de mercado, cambios sociais; aparece o proletariado e desaparece a sociedade estamentaria por unha sociedade de clases rexida pola riqueza individual, e cambios demográficos; hai unha alta mortalidade e natalidade. O proceso industrializador será a principal razón que explica o éxodo rural, polo que a poboación que habita no mundo rural trasladaráse cara as cidades.

    No século XIX, en España, destacan as continuas e as constantes guerras contra ingleses, carlistas e franceses, polo que o campo quedaba sempre destruído. Ao mesmo tempo, íanse perdendo as colonias americanas. Había conflitos entre absolutistas e liberais, provocando inestabilidade política polas constantes alteraciones no goberno. En Europa primaba o liberalismo económico, que defende a liberdade de mercado e a non intervención do Estado na economía baixo o lema "Laisser faire, laisser passer". Mentres que a mentalidade capitalista europea baseábase na inversión dos beneficios na industria, os capitalistas españoles invirten en títulos en terras, polo que a economía española queda moi atrasada.

    Desta forma podemos caraterizar a economía española por: primacía das actividades do sector primario, gran dependencia do exterior, desequilibrio territorial entre o interior e a periferia e a existencia de medidas proteccionistas como os aranceis. O mercado interior español é libre, pero no mercado exterior impoñen aranceis para favorecer aos produtos españois. 

    O proceso industrializador español toma como data de inicio o ano 1830, moi cedo, ao igual que o resto de países, pero a evolución será moi lenta, colocándose na cola da industrialización. Algúns expertos cren que a revolución industrial aquí foi un fracaso, pero outros defenden que foi "unha longa infancia", é dicir, creceu de forma constante cuns niveis mínimos debido a lentitude das reformas. Non obstante, o proceso aumentaría rápidamente unha vez chegado o século XX.

    En Cataluña situábase o foco industrial máis importante e diversificado de España, destacando a presencia da industria téxtil. Era unha industria moi tradicional que se irá renovando dende o século XVIII coa introdución de novas materias primas e a mecanización das tarefas e a mentalidade do empresario catalán, semellante ao europeo, é dicir, reinvirte os seus beneficios na súa propia empresa e na tecnoloxía. Como principal combustible empregaron o carbón exterior e o do propio mercado interior español. A industria situaráse na beira dos ríos para aproveitar a forza hidráulica como motor para as máquinas e para eliminar os residuos. Preto das fábricas construiránse colonias ou barrios obreiros. As empresas catalanas eran pequenas e medianas sociedades anónimas. Outras industrias que destacan son a química, as editoriais e a industria do cava espumoso, que viu da man da taponería.

 

    A zona andaluza e a zona do Levante iniciará o proceso industrializador moi cedo cos altos fornos, pero non son competentes e están obrigados a pechar. Destacou a siderurxia e a industria téxtil. en Málaga instalánse en 1830 os primeiros altos fornos. Na primeira década a produción creceu, pero no 1860 comezou a descender. Aquí se produciría o 85% do ferro e aceiro español. As razóns que xustifican a quebra da industria do sur son a escaseza de carbón de calidade e pola competencia coa industria do norte. Destacará tamén a minaría de cobre, chumbo e prata, producindo unha gran riqueza que será exportada ás empresas estranxeiras. No téxtil destaca o algodón, pero entrará en crise pola competitividade con Cataluña. Despois a industria de transformación das materias primas gañará peso.

 

    Na zona norte, en Asturias e no País Vasco apréciase unha gran importancia do sector siderúrxico do ferro vasco, aceiro e carbón asturiano. Asturias explotaba minas de carbón e aquí establecíanse as empresas, pero o carbón explotado era de baixa combustión e mala calidade. A súa extracción era moi dificil porque debíase realizar unha complicada rede de galerías subterráneas, polo que non era rentable esta industria, aínda que saiu adiante polas axudas do Estado. O País Vasco converteráse dende finais do século XIX, no principal foco siderúrxico de España, centrándose na zona do nervión. A zona de Euskadi presenta unha gran tradición do traballo do ferro, que é abundante e de calidade. Será exportado e utilizado como moeda de cambio para traer o carbón inglés a España. Preto da industria do ferro instálase a naval, a industria ferroviaria, industria de motores e a armamentística. O País Vasco convértese nun paisaxe típico da revolución.

 

Mina en Asturias

                        

Altos fornos na ría do Nervión

    En canto a Galicia, a industria era moi pobre pola competencia das outras rexións. Destaca a industria da conserveira coa pesca, que experimentará un forte crecemento no século XIX. Benefícianse da técnica da salgadura e polos novos envases herméticos e esterilizados. Os empresarios cataláns establécense nas rías baixas. Esta industria céntrase na sardiña e serán traballadas polas mulleres. Tamén recibe o nome de industria de arrastre, pois se non había moitas sardiñas, a industria entraría en crise. Outras industrias de peso serán a naval e a hidroeléctrica.